- اردیبهشت ۲۵, ۱۳۹۸
- ارسال شده توسط: مدیر سایت
- بخش:
پیش‌گفتار
استان ایلام با مساحت ۲۰۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت ۵۸۰۰۰۰ نفری، در ناحیه‌ای کوهستانی و نیمه گرم در غرب کشور قرار گرفته‌است. مرکز این استان، شهر ایلام است. استان ایلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است.
استان ایلام یک استان استراتژیک به شمار می‌آید که دارای بیشترین ذخایر نفت و گاز کشور به همراه استان خوزستان و طولانی‌ترین مرز بین‌المللی با کشور عراق است.
شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام، مسئولیت برق‌رسانی به ۲۱۶۰۰۰ مشترک را در ۱۰ شهرستان برعهده دارد، به نحوی که در هر کیلومتر مربع دارای ۱۱ مشترک است.
بررسی شاخص‌های کلیدی عملکرد شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام نشان می‌دهد که این شرکت وضعیت مناسبی در شاخص‌هایی همچون خاموشی، وصول مطالبات و تلفات انرژی ندارد. خاموشی این شرکت بیشتر از میانگین کشور است و با وجود روند کاهشی خاموشی کشور در سالهای اخیر، خاموشی شرکت ایلام روندی افزایشی داشته است. درصد وصول مطالبات کمتر از میانگین کشور است و در طی چهار سال گذشته بهبود چشمگیری نداشته است. همچنین درصد تلفات انرژی در این شرکت با وجود روند کاهشی در سالهای اخیر، همچنان بیشتر از میانگین کشور است.
با توجه به این موارد، تلاش برای بهبود عملکرد شرکت در شاخص‌های اصلی ضروری به نظر می‌رسد و به همین دلیل شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام اقدام به اجرای پروژه برنامه‌ریزی استراتژیک نموده است و در نظر دارد با کمک این ابزار و با همکاری شرکت مشاور، در راستای بهبود شاخص‌های کلیدی عملکرد گام برداشته و روند بهبود این شاخص‌ها را تسریع بخشد.
در گزارش پیشِ‌رو ابتدا به بررسی وضعیت شاخص‌های کلیدی عملکرد در سطح شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام می‌پردازیم. سپس همان شاخص‌ها را در هر یک از مدیریت‌های ده‌گانه بررسی و امتیازدهی می‌نماییم. در پایان نیز شیوه محاسبه شاخص‌ها و امتیازدهی به آنها را مرور خواهیم کرد. امید که این رویکرد کمی بتواند منجر به بهبود شاخص‌های کلیدی عملکرد در سطح شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام و مدیریت‌های برق آن شود.
عملکرد شاخص‌های کلیدی شرکت چگونه بوده است؟
خاموشی
خاموشی فشار متوسط پایدار شرکت توزیع برق استان ایلام در طی سالهای ۱۳۹۲ تا۱۳۹۶، با افزایش ۴۵ درصدی مواجه بوده که سهم خاموشی بی‌برنامه در این افزایش قابل توجه است، به نحوی که ما شاهد دو برابر شدن خاموشی‌های بی‌برنامه در طی چهار سال اخیر هستیم. این در حالی است که میزان خاموشی کشور در این سالها ۳۵ درصد کاهش یافته است.
افزایش خاموشی‌های ایلام در نتیجه افزایش ۹۰ درصدی تعداد قطعی‌ها و افزایش ۷۰ درصدی بار قطعی‌ها، اتفاق افتاده و برای بهبود این شاخص باید تمرکز بیشتری بر کاهش تعداد و شدت قطعی‌ها صورت پذیرد.
بهره‌گیری از خط گرم و کاهش تعداد عملیات‌خط سرد بابرنامه در کاهش خاموشی‌های بابرنامه موثر است. همچنین عملیات خط گرم و خاموش نشدن مشترکان، امکان اجرای فعالیت‌های پیش‌گیرانه و تعمیراتی بیشتری را فراهم می‌سازد که نتیجه آن پایداری شبکه و کاهش تعداد خاموشی‌های خودکار خواهد بود.
یکی دیگر از راهکارهایی که باید مورد توجه بیشتر واقع شود، افزایش قدرت مانور و بهبود حفاظت شبکه است. نصب کلیدهای حفاظتی و قطع‌کننده زیر بار، قدرت مانور را در خاموشی‌های بی‌برنامه، بهبود و همچنین کاهش دامنه خاموشی‌های بی‌برنامه را موجب می‌شود. انجام این مهم سبب کاهش شدت خاموشی و در نهایت بهبود شاخص خاموشی شرکت خواهد شد.
از دیگر مواردی که توجه به آن ضروری است، بهینه‌سازی فیدرهای بحرانی و پرعارضه می‌باشد. بیش از ۴۰ درصد انرژی توزیع‌نشده بی‌برنامه تنها در ۱۱ فیدر بحرانی رخ می‌دهد. ۱۱ فیدر پرعارضه بعدی نیز ۲۰ درصد انرژی توزیع‌نشده بی‌برنامه شرکت را دارند.*
حدود ۱۵ درصد از قطعی‌های فشار متوسط بی‌برنامه بیشتر از دو ساعت طول می‌کشند که این قطعی‌ها ۴۰ درصد خاموشی را تحمیل می‌کنند. مدیریت خاموشی‌های طولانی می‌تواند نقش مهمی در بهبود شاخص خاموشی شرکت داشته باشد. همچنین در مورد قطعی‌های فشار متوسط بابرنامه، سهم تعدادی خاموشی‌های طولانی بیشتر از ۲۵ درصد است و این قطعی‌ها منجر به ثبت نیمی از خاموشی‌ها می‌شوند. با توجه به این اعداد و ارقام، ضرورت انجام فعالیت‌هایی که منجر به قطعی‌های طولانی می‌شوند با بهره‌گیری از عملیات خط گرم بیشتر احساس می‌شود.
بنا به تعریف آن دسته از قطعی‌هایی را که به طور متوسط منجر به خاموش شدن بیش از ۱۵۰۰ مشترک می‌شوند، خاموشی‌های بزرگ می‌نامیم. در مورد خاموشی بی‌برنامه درصد تعدادی این نوع قطعی‌ها کمتر از ۱۵ درصد است که این تعداد، نیمی از خاموشی را به شرکت تحمیل می‌کنند. بعلاوه بیشتر از نیمی از این خاموشی‌های بزرگ در ایلام و ایوان رخ می‌دهد. این آمار در مورد خاموشی‌های بابرنامه متفاوت است، به نحوی که حدود ۳۰ درصد از قطعی‌های بابرنامه، بزرگ هستند و این تعداد، ۶۵ درصد از خاموشی شرکت را شامل می‌شوند.
وصول مطالبات
وصول مطالبات جاری در شرکت توزیع برق استان ایلام، در طی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ حدود ۸۸ درصد بوده و تغییر چندانی نداشته است. همچنین میزان وصول به مطالبات حدود ۵۸ درصد بوده و این شاخص هم در طی این سالها تقریبا ثابت مانده است. دوره وصول مطالبات نیز از حدود ۱۹۰ روز در سال ۱۳۹۲، به بیش از ۲۱۰ روز در سال ۱۳۹۶ رسیده و در این سالها روند افزایشی را تجربه کرده است. دوره وصول ۲۱۰ روز حاکی از این امر است که مشترکان در استان ایلام، به طور متوسط هر هفت ماه یک بار نسبت به تسویه بدهی خود اقدام می‌کنند که این آمار چالش‌های موجود در راه وصول مطالبات را بهتر نمایان می‌کند.
وصول مطالبات در تعرفه کشاورزی در سال ۱۳۹۶ با مشکلات جدی روبرو شده است. درصد وصول به مطالبات این تعرفه در سال ۱۳۹۶ تنها ۱۴ درصد است که نسبت به سال گذشته (۶۸% در سال ۱۳۹۵) بیش از ۵۰ واحد درصد کاهش یافته است.
وصول مطالبات از مشترکان تعرفه عمومی به مراتب چالش برانگیزتر است. وصول به مطالبات مشترکان این تعرفه در سال ۱۳۹۶ حدود ۴۰ درصد و دوره وصول مطالبات‌شان در حدود یک سال است. در سال ۱۳۹۶، مشکلات جدی که در تعرفه کشاورزی به وجود آمده، باعث کاهش سهم تعرفه عمومی از مطالبات، برخلاف روند سالهای گذشته شده است. با وجود اینکه تنها ۲۵ درصد از مطالبات مربوط به تعرفه عمومی است، این عدد در سالهای قبل بیشتر از ۶۰ درصد بوده است و نشان می‌دهد مشکل وصول مطالبات در تعرفه عمومی پیشینه‌ای پایدارتر دارد.
بیش از ۷۵ درصد مطالبات شرکت از مشترکانی است که مانده بدهی آنها در انتهای سال ۱۳۹۶ از کل مبلغ فروش سال آنها بیشتر است (دوره وصول بالای یک سال) و نزدیک به ۱۵ درصد فروش شرکت مربوط به همین مشترکان است که امید کمی به پرداخت بهای برق‌شان وجود دارد و همین امر منجر به افزایش انباشت بدهی می‌شود. جلوگیری از انباشت بدهی مشترکان و وصول مطالبات مشترکان بدحساب با استفاده از ابزارهای حقوقی و قضایی مهم‌ترین راهکار بهبود شاخص وصول مطالبات است.
یکی از چالش‌های جدی پیش روی شرکت، قرائت لوازم اندازه‌گیری است. با وجود روند افزایشی شاخص پوشش قرائت در سالهای اخیر و افزایش ۷ واحد درصد در سال ۱۳۹۶ در مقایسه با سال ۱۳۹۲، مقدار این شاخص همچنان کم است و باید بهبود یابد. مشکلات موجود در حوزه پوشش قرائت با مراجعه به آمار کنتورهایی که سه دوره متوالی و یا بیشتر قرائت نمی‌شوند، بیشتر نمایان می‌شود. سهم کنتورهای با عدم قرائت متوالی سه بار و بیشتر در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۴% رسیده که باید برای کاهش این سهم به طور جدی برنامه‌ریزی شود.
درصد قبض‌های پرداختی از ۵۶ درصد در سال ۱۳۹۲، به ۶۳ درصد در سال ۱۳۹۶ افزایش یافته است. این افزایش نشان می‌دهد که تمایل به پرداخت به‌موقع قبض‌ها بیشتر شده است.
تلفات
تلفات انرژی شرکت در سال ۱۳۹۲ برابر با ۲۲ درصد (در مقایسه با تلفات ۱۴/۸ درصدی کشور در همان سال) بوده و در طی چهار سال با ۷ واحد درصد کاهش به ۱۵ درصد در سال ۱۳۹۶ رسیده است. کاهش این سطح از تلفات با تمرکز گروه‌های تست و بازرسی بر موارد مشکوک و کشف مصارف غیرمجاز ممکن می‌شود. نتیجه این اقدام‌ها کشف بیش از ۳۹ مگاوات‌ساعت مصرف غیرمجاز بوده که تلفات را بیش از ۲ درصد کاهش داده است. در این میان، مدیریت بدره با حدود ۸ درصد کاهش تلفات ناشی از عملیات تست و بازرسی بالاترین سهم را دارد که همین امر باعث شده این مدیریت با ۸ درصد تلفات، کمترین میزان تلفات انرژی را در میان مدیریت‌های برق ایلام داشته باشد.
آمار تست و بازرسی کنتورهای عادی در شرکت برق مدیریت ایلام بالاست و شرکت در این شاخص امتیاز کامل را کسب کرده است. اما این آمار تأثیر خود را در شاخص‌هایی مانند تلفات انرژی و کشف مصارف غیرمجاز نشان نمی‌دهد و فرآیند تست و بازرسی از اثربخشی لازم برخوردار نیست. به همین منظور باید تمرکز تست و بازرسی بر مواردی باشد که احتمال کشف مصارف غیرمجاز در آنها بیشتر است و با هدفمندی بیشتری انجام شود.
به منظور کاهش تلفات باید موارد زیر مورد توجه قرار گیرد:
- تداوم فعالیت گروه‌های تست و بازرسی برای جلوگیری از بازگشت مصارف غیرمجاز
- هدفمند کردن عملیات تست و بازرسی و تمرکز بر مشترکین با احتمال بیشتر مصرف غیرمجاز
- شناسایی عوامل تلفات غیرفنی در شبکه به منظور تدوین برنامه کاهش تلفات فنی در سالهای آتی.
نسخه کامل گزارش را میتوانید از اینجا دانلود کنید.