حذف قبض کاغذی برق

صنعت برق ایران با وجود آن که در سال‌های اخیر در استفاده از فن‌آوری‌های نوین و ارایه خدمات الکترونیک به مشترکان برق پیشرو بوده، نتوانسته است به طور شایسته‌ای از تمامی ظرفیت‌های هوشمندسازی در ارتباط با مشترکانش استفاده نماید و از این منظر نیازمند تحولی بزرگ در مدل کسب‌وکار موجود و در راستای تغییرات محیطی و نفوذ گسترده تلفن‌های هوشمند در اقصا نقاط کشور می‌باشد. برنامه تحول دیجیتال با چنین هدفی طراحی و تعریف شده است و بازنگری در شیوه ارتباط با مشتریان با عنوان ”حذف قبض کاغذی“ به عنوان گام نخست این برنامه اجرا شده است. جلوه ظاهری گام نخست این برنامه، حذف قبض کاغذی است اما بسیار فراتر از آن می‌رود و کل سازوکار ارتباطی با مشترکان را تغییر می‌دهد و  آن را از رابطه‌ای ایستا و دوماهانه و محدود به بهای برق به رابطه‌ای پویا و مداوم و به رسانه‌ای محتوامحور بدل می‌کند.

مستند پیشِرو به شیوه اجرای گام نخست این طرح و دستاوردهای آن می‌پردازد. امیدواریم که با اجرای موفق برنامه تحول دیجیتال مدل کسب‌وکار در صنعت برق را دگرگون نموده و شاهد توفیق بیش از پیش صنعت برق در ارایه خدمت‌رسانی بهینه و غیرحضوری باشیم و شرکت‌های توزیع نیروی برق را به مصداق‌های بارز و واقعی دولت الکترونیک مبدل نماییم.

چرا حذف قبض کاغذی برق کلید خورد؟

صنعت برق برای ۳۶ میلیون مشترک خود سالانه بیش از ۲۲۰ میلیون قبض صادر و توزیع می‌کند. برای چاپ این حجم عظیم از قبض برق، صدها تن کاغذ مصرف می‌شود و چندهزار مأمور برق آن را توزیع می‌کنند. حذف قبض کاغذی با هدف جلوگیری از این اتلاف منابع و حفظ محیط زیست اجرا شده است و امید می‌رود با بکارگیری مأموران توزیع قبض در بخش‌های دیگر صنعت، شاهد بهره‌وری بیشتر در وصول مطالبات، کاهش تلفات و خدمت‌رسانی به مشترکانِ‌مان باشیم.

با حذف قبض کاغذی ابهام‌ها و پرسش‌هایی در ذهن مشترکان ایجاد شد که با این تغییر چگونه قبض‌شان را ببینند و پرداخت کنند. در ادامه مهم‌ترین این پرسش‌ها طرح و پاسخ داده شده‌اند.

چگونه قبض برق خود را ببینیم؟

اولین پرسش مشترکان این است که پس از دریافت پیامک صورت‌حساب برق، آیا امکان رویت قبض الکترونیکی وجود دارد تا از شیوه محاسبه و مقدار مصرف مطلع بشویم؟

توجه به این نکته ضروری است که حذف قبض کاغذی فقط کاغذی بودنش را حذف می‌کند و صورت‌حساب برق همچنان مثل سابق تولید و محاسبه می‌شود. در طرح قبض سبز، صورت‌حساب‌های برق فقط دیگر روی کاغذ چاپ نمی‌شوند و به جای این که مامورین برق قبض را درب منازل و محل‌های کسب‌وکار بیاورند، با ابزارهای هوشمندی مثل پیامک و اپلیکیشن‌های همراه به دست‌ مشترکان می‌رسانند.

لازم به یادآوری است که مشترکان علاوه بر مشاهده آخرین قبض صادره، به اطلاعاتی مثل میزان بدهی، سوابق چند ساله پرداخت، زمان و درگاه پرداخت، سوابق چند ساله مصرف و …  نیز دسترسی دارند.

چگونه صورت‌حساب خود را بپردازیم؟

پس از دریافت پیامک صورت‌حساب، می‌توانید با هر شیوه‌ای که تاکنون قبض کاغذی خود را پرداخت می‌کردید، این قبض را نیز پرداخت کنید. علاوه بر این، امکان پرداخت قبض‌های الکترونیکی با چند روش دیگر نیز فراهم شده است. حذف قبض کاغذی به معنای حذف شیوه‌های پرداخت نیست و تمامی روش‌های سابق همچنان به قوت خود باقی است.

با وجود ضریب نفوذ بالای تلفن‌های هوشمند، از ده روش پرداخت قبض برق تنها سه روش آن به تلفن هوشمند متصل به اینترنت نیاز دارد (روش‌های ۱ تا ۳ تصویر صفحه آخر). مشترکانی که تلفن هوشمند ندارند می‌توانند با استفاده از کدهای دستوریUSSD مبلغ صورت‌حساب برق را دریافت و آن را پرداخت کنند (روش ۴).

با توجه به این که دیگر برای پرداخت قبض برق نیازی به شناسه پرداخت نیست، افرادی که به تلفن همراه دسترسی ندارند لازم نیست منتظر پیامک باشند و می‌توانند فقط با داشتن شناسه قبض که روی قبض‌های کاغذی قدیمی درج شده است با خودپرداز یا سامانه‌های فروش (دستگاه‌های موجود در فروشگاه‌ها) صورت‌حساب برق خود را ببینند و بپردازند (روش‌های ۵ و ۶). علاوه بر این، می‌توان با تلفن ۱۵۲۱ و تنها با داشتن شناسه قبض نسبت به پرداخت صورت‌حساب برق اقدام نمود (روش ۷).

برای مشترکانی که شیوه کارکردن با دستگاه‌های خودپرداز را نمی‌دانند نیز، راهی برای پرداخت و مشاهده قبض وجود دارد؛ این افراد تنها کافی است با داشتن شناسه قبض که بر روی قبض‌های قدیمی چاپ شده است، به دفاتر پیشخوان یا دفاتر ICT روستایی مراجعه کنند (روش‌های ۸ و ۹).

اگر مشترکی تمایلی به استفاده از هیچ یک از شیوه‌های بالا را نداشت و یا به هر دلیلی این ابزارها در دسترسش نباشد، می‌تواند شناسه قبض خود را به فردی معتمد بدهد تا او با یکی از شیوه‌های نه‌گانه مورد اشاره در بالا، صورت‌حساب برق مصرفی‌اش را بپردازد (روش ۱۰).

اگر پیامکی دریافت نکنم، قبض برق را چگونه بپردازم؟

برای اطلاع از صورت‌حساب برق مصرفی خود فقط داشتن شناسه قبض کافی است و می‌توانید با هر یک از شیوه‌های پرداخت (به جز روش شماره ۱) از صورت‌حساب برق مصرفی خود مطلع شوید و آن را پرداخت کنید.

دستاوردهای اجرای طرح

قبل از اجرای طرح از کاهش وصول مطالبات ناشی از سردرگمی مشترکان با حذف قبض کاغذی برق ابراز نگرانی می‌شد. این نگرانی‌ها در حالی بیان می‌شد که اجرای این طرح در استان سیستان‌وبلوچستان از چند سال قبل به بهبود وصول مطالبات کمک کرده بود.

در اندک زمانی که از اجرای طرح می‌گذرد، مشترکان برق استقبال خوبی از طرح نموده و درصد قابل توجهی از آنان بدون محدودیت‌های زمانی و در طول شبانه‌روز و حتی روزهای تعطیل نسبت به پرداخت صورت‌حساب خود از طریق اپ‌های موجود موبایل اقدام نموده‌اند.

مهم‌ترین دستاوردهای طرح قبض سبز در شکل ۱ آمده است. این دستاوردها شامل حذف مصرف ۱۱۰۰ تن کاغذ، بهبود شاخص‌های عملکردی مثل قرائت و وصول مطالبات، تسهیل ارتباط با مشترک و ایجاد فرصت ارتباط دوسویه با مشترک می‌شود.

نسخه کامل گزارش را میتوانید از اینجا دانلود کنید.